کتاب دستمایه عمر

امام صادق ع فرمود صبر نسبت بایمان مانند سراست نسبت بتن هر گاه سر برود تن میرود هم چنین هر گاه. صبر برود ایمان برود ابو بصیر گوید شنبدم امام صادق ع میفرمود ازاد مرد در همه احوال ازاد مرد است اگر گرفتاری برایش پیش اید صبر کند و اگر مصیبتها بر سرش ریزد اورا شکسته نکند اگرچه اسیر شود و مغلوب گردد و سختی جایگزین اسایش شود چنانکه یوسف صدیق امین ص را بردگی و مغلوبیت و اسارت زیان نبخشید و تاریکی و ترس چاه و انچه بر سرش امد زیانش نزد تا خدا بر او منت گذارد. و ستمگر سرکش رابنده او کرد و بعدازانکه مالک او بودخدا اورا برسالت قرستاد و بسبب او بامتی رحم کرد صبر اینچنین است و خیر در پی دارد پس شکیبا باشبد دل بشکیبایی دهید تا پاداش ببینید

کبر بر خلاف تواضع ایستکه کمی‌خودرا از دیگران بزرگتر وبالاتر داند وبراو گردنکشی و سرفرازی کند ولی عجب که در باب اینده ذکر میشود ایستکه انسان خود بین و خود پسند باشد وبر خود ببالد پس در تکبر لازمست دبگری باشد و انسان خود را از او بالاتر داند ولی در عجب بودن شخص دیگر وملاحظه بر تری بر او لازم نیست مرحوم مجلسی علاوه بر اخبار این باب ایات وروایات بسیار دیگری در مذمت این صفت در مرات العقول نقل میکندو سپس میگوید تکبر بر سه قسم است 1 تکبر بر خدایتعالیکه از همه بدتر است مانند تکبر فرعون و نمرود 2 تکبر بر پیغمبران و امامان مانند کسانیکه بانها نگرویدند و گفتند انومن لبشرین. مثلنابلکه بایشان ناسزا گفتند و انهارا کشتند3 تکبر بر بندگان خدا و سبب تکبر چند چیز است 1 علم و دانش عمل و عبادت حسب ونصب نژادی 4 جمال و زیبایی 5 ثروت ودارایی 6 زور و بازو نیرومندی 7 داشتن پیروان ویاران و شاگردان و نوکران و فامیل و خویشان

3 حسد موجب تغییر نعمت حاسد میشود وخیراتی که برای او مقدرشده بسبب حسدش زایل میگردد 4 گناه حاسد نزدیکست که ازاعتقاد به قدر زیادتر شود با وجود سختی عذابیکه قدریه دارند 5 اشاره بتاخیر چشم زخم دارد زیرا حسد سبب چشم زدن میشود چنانچه جماعتی از مفسرین ایه شریفه و من شر حاسد اذا حسد را به چشم زدن تفسیر کرده اند و نبز عامه از پیغمبر ص و خاصه از امام صادق ع روایت کرده اند که چیزی بر قدر بر قدر پیشی گیرد چشم زدن است و مرحوم طبرسی را جع بایه شریفه لا تد خلو ا من باب واحد گفته است چون یعقوب ع ترسید ه پسرانش را چشم زنند بانها گفت همگی از یک در وارد نشوید ولی جبایی چشم زدن را انکار کرده و گفته است برهانی برای اثباتش نداریم اما بیشترمحققین انرا پذیرفته ودرست دانسته اند سپس مدحوم مجلسی سه قول از جاحظ وبلخیو حکما برای اثبات‌‌ان‌نقل میکند ودر اخر تابییدی از سید رضی قدس الله روحه میعرماید امام. صادق ع فرمود افت دین حسد و خود بینی و بالیدن است

معمربن خلاد نزد حضرت ابولحسن ع نام مردیورا برد و گعت او ریاست را دوست داردحضرت فرمود بودن دوگرگ ددنده در میان گله گوسفندیکه چوپانش حاضر نباشد زیانبخش تر از ریاست نسبت بدین مسلمان نیست ریاست طلبی از دو ،گرگ درنده بدین مسلمان بیشتر یان رساند امام صادق ع فرمود هرکه ریاست طلبد هلاک شود امام صادق ع میفرمود بپرهیزید از این روعساییکه ریاست را بخود میبندند زیرت بخدا سوگند که کعشها دنبال سر مردی صدا نکند جز انکه هلاک سود و هلاک کند مقصود از این روعساحسن بصری و ثفیان ثوری و ابو حنبفه و امقال انهاست

امام صادق ع میفرمود زن مومن از مرد مومن کمیابتر است و مرد مومن کمیابتر از کبربت احمر است کدامبک از شما کبریت احمر را دبده اید توصیح درلغت عرب چیز کمباب را به کبریت. احمر تشبیه کنند و مشهور اینستکه کبربت احمر اکسیر و جو هریستکه کیماگران در طلب انند وشاید وجود خارجی هداشته باشد 2 کامل تمار گوید شنبدم امام باقر ع میفرمود مددم همگی بمانند چهار پایانند این جمله را سه بار تکرار میکرد سپس میفرمود جز اندکی از مومنین و مکمن غربب است این چمله را سه بار مبفرمود

امام صادق ع فرمود مومن یاری کردنش نیکو و خرجش سبک است زندگبش را خوب اداره میکند از بک سوراخ دو بار گزیده نمبشود یعنی از یک راه دو بار گول نمیخورد بلکه در همان بار اول عبرت میگیرد 29 امام رضا علیه السلام میفرمود مومن مومن حقیقی نباشد مگر زمانبکه سه خصلت و روش در او بوده باشد روشی از پروردگارش نگهداری از خود است خدای عزوجل فرماید خدا عالم بغیب ایت و کسی را بر غیب خود اگاه نکند جز رسولی راکه بپسندد 26سوره 72 و اما روش پیغمبر خوشرفتاری با مردم است زیرا خداوند عزوجل پیغمبرش ص را بخوش رفتاری با مردم دستور دادهو فرموده است گذشت را پبش گیر و به نیکی دستور ده 199 سوره 7 و اما روش امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است

امام باقر ع فرمود بر مومن واجست که هفتاد کبیره را بر مومن بپوشاند ولی اگر از هفتاد گذشت او خود پرده خویشتن دریده واحترامی‌برای خود باقی نگذاشته و ممکن است کلمه هفتاد مل بر کثرت نمود پس دریدن پرده مومن هیچگاه جایز نیست اسحاق بن عماد گوید امام صادق ع بمن فرمود‌‌‌ای اسحاق تا توانی بدوستانم نیکی کن زیرا هر مومنی نسبت بمومن دیگر احسان کند او را یاری نماید چهره ابلیس را خراشیده ودلش را زخم کرده است

امام صادق ع فرمود هرکه مومنی را سیر کند بهشت برایش واجب شود وهر که کافری را سیر کند بر خدا سزاور است که درونش را از زقوم پر کند چه مومن باشد چه کافر 2 ابو بصیر گوید امام.صادق ع فرمود یک مسلمان را خوراک دهم از خوراک دهم از خوراک دادن افقی از مروم نزد من بهتر است عرض. کردم افق چه قدر است. فرمود صد هزار کس یا بیشتر شرح مراد به مردم مخالفین مستضعف یا مومنین مستضعف مجلسی ره

میسر گوید امام ع بمن فرمود ایا شما خلوت مبکنید و گعتگو مینمایید هرچه خواهبد میگویید عرضکردم اری بخدا که ما خلوت میکنیم در خالی از مخالفو بیگانه وانچمن مبکنیم وگفتگو نموده هر چه خواهیم از مختصات شیعه میکوبیم فرمود همانا خدا من دوست دارم که در بعضی از‌‌ان‌مجالس با شما باشم همانا بخدا که بوی شما عقاید واقوال شما را دوست دارم و شمایید که دین دا و دین ملایکه اورا دارید و کفالت خود با پرهیز از حرام و کو شش در طاعات کوک کنید

امام صادق ع فرمود برخی از فرشتگان اسمان به یک و دو و سه تن از ساکنین زمین که فضل ال محمدرا ذکر میکنند سر کشی میکنند و می‌گویند نمی‌بینید اینهارا که با وجود کمی‌خود بسیاری دشمنانشان فضل ال محمد ص را میستایند سپس دسته دیگراز فرشتگان گویند این فضل خداست که بهرکه خواهد می‌دهد و خدا صاحب فضل بزرگست